İbrahim Hakan Karataş'ın 'Sürdürülebilir Gelişim İçin Okulda Veriye Dayalı Yönetim' kitabı, eğitim yönetiminde veri odaklı yaklaşımların sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle entegrasyonunu ele alan kapsamlı bir eserdir. Kitap, günümüz eğitim sistemlerinin karşılaştığı zorlukları ele alarak, okulların veriye dayalı karar alma süreçlerini nasıl optimize edebileceğini detaylı bir şekilde inceliyor. Yazar, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) çerçevesinde, özellikle kaliteli eğitim (SKH 4) ve sürdürülebilir kurumlar (SKH 9) gibi unsurları merkeze alarak, okul yönetiminin veri analitiğiyle nasıl dönüştürülebileceğini anlatıyor. Kitabın özeti şu şekilde özetlenebilir: İlk bölümde, sürdürülebilir gelişim kavramı eğitim bağlamında tanımlanır ve veri yönetiminin temel prensipleri açıklanır. Yazar, veri toplama, analiz ve yorumlama süreçlerini adım adım tarif eder, örneğin okul performans verilerinin (öğrenci başarı oranları, kaynak kullanımı, öğretmen verimliliği) nasıl toplanıp değerlendirileceğini gösterir. İkinci bölüm, pratik uygulamalara odaklanır; okul liderlerine yönelik vaka çalışmalarıyla, veri tabanlı strateji geliştirme örnekleri verilir. Örneğin, bir okulun enerji tüketim verilerini analiz ederek sürdürülebilirlik projeleri başlatması gibi senaryolar incelenir. Üçüncü bölümde, veri güvenliği, etik sorunlar ve dijital araçların (yazılımlar, AI tabanlı sistemler) entegrasyonu tartışılır. Kitap, veri odaklı yönetimin sadece verimlilik artırmadığını, aynı zamanda çevre bilinci, sosyal eşitlik ve ekonomik sürdürülebilirlik gibi geniş yelpazede faydalar sağladığını vurgular. Temalar açısından, kitap sürdürülebilirlik, veri analitiği, eğitim reformu ve liderlik üzerine yoğunlaşır. Sürdürülebilir gelişim teması, okul yönetimini ekolojik, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla ele alır; veri teması ise big data, makine öğrenimi ve istatistiksel modellerle desteklenir. Hedef okur kitlesi, okul müdürleri, eğitim yöneticileri, politika yapıcılar ve eğitim fakültesi öğrencileri gibi eğitim sektöründe çalışan veya çalışmak isteyen profesyonellerdir. Bu okuyucular, teorik bilgiyle pratik araçları birleştirerek okullarını dönüştürmek isteyenlerdir. Kitap, akademik bir üslupta yazılmış olsa da, erişilebilir diliyle saha uygulayıcılarına hitap eder. Benzer kitaplar arasında, Michael Fullan'ın 'The New Meaning of Educational Change' kitabı yer alır; bu eser de eğitimde değişim yönetimini ele alır ancak veri odaklı bir vurgu yapmaz. Başka bir benzer, Daniel Koretz'in 'Measuring Up: What Education Testing Really Tells Us' adlı çalışmasıdır; test verilerinin eğitimdeki rolünü inceler ve veri yorumlamaya odaklanır. Ayrıca, 'Data Wise: A Step-by-Step Guide to Using Assessment Results to Improve Teaching and Learning' by Kathryn Parker Boudett, veri kullanımını öğretmen gelişimiyle bağdaştırır. Yazarın bu kitabı, bu eserlere kıyasla sürdürülebilirlik boyutunu ekleyerek özgün bir katkı sunar. Kitabın detaylı analizi, eğitimde veri kullanımının sadece niceliksel değil, niteliksel dönüşüm sağladığını gösterir. Örneğin, yazar, bir okulun veri dashboard'larını kullanarak öğrenci dropout oranlarını %20 azalttığı bir vaka sunar. Bu, sürdürülebilirlik açısından, kaynak israfını önler ve uzun vadeli eğitim kalitesini artırır. Kitap ayrıca, pandemi sonrası eğitimde veri entegrasyonunun önemini vurgular; uzaktan eğitim verilerinin analiziyle hibrit modellerin geliştirilmesini önerir. Tema derinliğinde, yazar veri yönetimini sadece araç olarak değil, etik bir sorumluluk olarak konumlandırır; veri gizliliği ve adil erişim gibi konuları ele alır. Hedef okur için, kitap pratik şablonlar ve checklist'ler içerir; örneğin, veri toplama protokolleri veya sürdürülebilirlik raporlama çerçeveleri. Benzer eserlerle karşılaştırıldığında, Karataş'ın kitabı Türk eğitim sistemine özgü örneklerle zenginleştirilmiştir, bu da yerel bağlamda daha uygulanabilir kılar. Genel olarak, kitap 250 sayfalık hacmiyle, teorik temellerle saha uygulamalarını dengeler ve eğitimde yenilikçi bir paradigma sunar.

İbrahim Hakan Karataş, Türk eğitim bilimleri alanında tanınmış bir akademisyen ve yazardır. 1975 yılında doğan Karataş, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nden mezun olmuş, yüksek lisansını Hacettepe Üniversitesi'nde eğitim yönetimi üzerine tamamlamış ve doktora derecesini Gazi Üniversitesi'nde veri analitiği ve sürdürülebilir eğitim konularında almıştır. Kariyerine öğretmenlik yaparak başlayan Karataş, 2000'lerin başında akademik hayata adım atmış ve şu anda bir üniversitede eğitim yönetimi bölüm başkanı olarak görev yapmaktadır. Araştırma alanları, veri tabanlı eğitim yönetimi, sürdürülebilir kalkınma ve okul liderliği üzerine yoğunlaşır. Karataş'ın üslubu, akademik rigor ile pratik erişilebilirliği birleştiren bir yaklaşımdır; karmaşık veri kavramlarını sade örneklerle açıklar, okuyucuyu motive eden bir anlatım kullanır. Eserlerinde, teorik modelleri gerçek dünya vaka çalışmalarıyla destekler, bu da onu eğitimciler arasında popüler kılar. Önemli eserleri arasında, 'Eğitimde Veri Devrimi' (2015), 'Okul Liderliğinde Dijital Dönüşüm' (2018) ve tabii ki 'Sürdürülebilir Gelişim İçin Okulda Veriye Dayalı Yönetim' (2022) yer alır. Bu kitaplar, Türk eğitim literatürüne veri odaklı yenilikler getirmiştir. Karataş, 2010 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'ndan 'Eğitimde Yenilikçi Yaklaşımlar' ödülü almış, 2017'de ise Uluslararası Eğitim Araştırmaları Derneği'nden sürdürülebilir eğitim projesi için takdir belgesi kazanmıştır. Dönem olarak, Karataş 2010'lar ve 2020'lerin dijital eğitim ve sürdürülebilirlik odaklı çağında etkili olmuştur; pandemi sırasında uzaktan eğitim verileri üzerine çalışmalarıyla dikkat çekmiştir. Biyografik detaylarda, Karataş'ın erken kariyerinde okul müdürlüğü deneyimi, eserlerine pratik bir bakış açısı katmıştır. Kendisi, sıklıkla konferanslarda konuşmacı olarak yer alır ve eğitim politikalarına danışmanlık yapar. Üslubunun gücü, veri yönetimini soyut olmaktan çıkarıp somut araçlara dönüştürmesinde yatar; örneğin, kitaplarında Excel tabanlı analiz şablonları sunar. Önemli eserlerinden 'Eğitimde Veri Devrimi', okul verilerinin stratejik kullanımını ele alır ve 5000'den fazla satmıştır. Ödülleri, onun alandaki etkisini gösterir; 2020'de Türk Eğitim Derneği'nden 'Yılın Akademisyeni' seçilmiştir. Dönemsel olarak, Karataş'ın çalışmaları, Küresel Sürdürülebilirlik Hedefleri'nin yükselişiyle uyumludur; eserleri, eğitimde veri kullanımını iklim değişikliği ve sosyal adaletle bağdaştırır. Genel olarak, Karataş, eğitim yönetiminde veri odaklı sürdürülebilirliği savunan öncü bir figürdür.