Istihsanul Havd Fi Ilmil Kelam, Ebul Hasan El Esari'nin kaleminden çıkan, kelam ilminin önemli eserlerinden biridir. Bu eser, İslam inanç esaslarını akılcı ve sistematik bir yaklaşımla ele alarak, o dönemdeki farklı düşünce akımlarına karşı Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat'in görüşlerini savunur. Kitap, özellikle Mutezile gibi farklı ekollerin görüşlerine eleştirel yaklaşırken, İslam inancının temel prensiplerini rasyonel temellerle açıklamayı hedefler. Eserin temel teması, Allah'ın varlığı, sıfatları, kader, irade özgürlüğü gibi konuların yanı sıra, peygamberlik, ahiret ve diğer inanç esaslarını kapsar. Ebul Hasan El Esari, bu eserinde, kelam ilminin yöntemlerini kullanarak, inanç konularını mantıksal argümanlarla destekler ve okuyucuyu derinlemesine düşünmeye sevk eder. Kitabın hedef okur kitlesi, kelam ilmine ilgi duyan öğrenciler, akademisyenler ve İslam inanç esaslarını daha iyi anlamak isteyenlerdir. Ayrıca, farklı inanç grupları arasındaki diyalogu geliştirmek isteyenler için de önemli bir kaynaktır. Istihsanul Havd Fi Ilmil Kelam, sadece bir inanç kitabı olmanın ötesinde, aynı zamanda o dönemdeki entelektüel tartışmaları ve düşünce yapısını anlamak için de bir araçtır. Kitap, Esari'nin kelam ilmine getirdiği yenilikleri ve metodolojik yaklaşımlarını yansıtır. Eser, kelam ilminin temel kavramlarını ve prensiplerini detaylı bir şekilde açıklarken, okuyucuyu zorlu felsefi sorularla yüzleştirir ve bu sorulara cevaplar arar. Istihsanul Havd Fi Ilmil Kelam, İslam dünyasında önemli bir yere sahip olan kelam ilminin anlaşılmasına katkı sağlayan, zengin içerikli bir eserdir. Kitap, Esari'nin düşüncelerini ve felsefi yaklaşımını anlamak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynaktır. Eserin dili, dönemin entelektüel seviyesine uygun olmakla birlikte, günümüz okuyucuları için de anlaşılabilir bir yapıya sahiptir. Kitap, İslam inanç esaslarının rasyonel temellere dayandırılmasına ve farklı düşünce akımlarına karşı savunulmasına önemli katkılar sağlamıştır. Benzer kitaplar arasında, Esari'nin diğer eserleri olan el-Luma' ve Makalatü'l-İslamiyyin sayılabilir. Ayrıca, kelam ilmi üzerine yazılmış diğer klasik eserler de bu kitapla karşılaştırılabilir. Örneğin, İmam Gazali'nin İhya'u Ulum'id-Din'i ve Fahreddin er-Razi'nin Mefatihü'l-Gayb'ı gibi eserler, kelam ilmi ve felsefe alanında önemli kaynaklardır. Bu eserler, farklı yaklaşımlar ve yöntemlerle İslam inanç esaslarını ele alırken, okuyuculara geniş bir perspektif sunar.

Ebul Hasan El Esari, İslam dünyasının önde gelen düşünürlerinden ve Ehl-i Sünnet kelamının kurucularından biridir. 873 yılında Basra'da doğmuş ve 935 yılında Bağdat'ta vefat etmiştir. Esari, başlangıçta Mutezile ekolüne mensupken, daha sonra bu ekolden ayrılarak kendi düşünce sistemini geliştirmiştir. Onun en önemli özelliği, İslam inançlarını akılcı yöntemlerle savunması ve Mutezile gibi farklı ekollerin görüşlerine karşı eleştirel bir yaklaşım sergilemesidir. Esari'nin yazım üslubu, sistematik, analitik ve argümantatif özellikleriyle öne çıkar. O, inanç konularını mantıksal delillerle destekler ve okuyucuyu düşünmeye sevk eder. Eserlerinde, kelam ilminin temel kavramlarını ve prensiplerini detaylı bir şekilde açıklar. Esari'nin en önemli eserleri arasında, Istihsanul Havd Fi Ilmil Kelam'ın yanı sıra, el-Luma', Makalatü'l-İslamiyyin ve et-Tefsirül Kebir sayılabilir. Bu eserler, onun kelam ilmine getirdiği yenilikleri ve metodolojik yaklaşımlarını yansıtır. Esari, yaşadığı dönemde, İslam dünyasında farklı düşünce akımlarının yoğun olarak tartışıldığı bir ortamda yaşamıştır. Özellikle Mutezile ekolünün etkisiyle, akılcılığın ön plana çıktığı bir dönemde, Esari, Ehl-i Sünnet inancını savunarak önemli bir rol oynamıştır. Onun düşünceleri, daha sonraki dönemlerde Ehl-i Sünnet kelamının temelini oluşturmuş ve İslam dünyasında büyük bir etki yaratmıştır. Esari, herhangi bir resmi ödül almamış olsa da, düşünceleri ve eserleri, İslam dünyasında büyük bir saygı görmüş ve birçok düşünür tarafından referans alınmıştır. Onun kelam ilmine katkıları, İslam düşünce tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Esari, kelam ilminin gelişimi ve Ehl-i Sünnet inancının yayılmasına yaptığı katkılarla tanınır. Onun eserleri, günümüzde de İslam inanç esaslarını anlamak ve farklı düşünce akımlarına karşı duruş sergilemek isteyenler için önemli bir kaynak olmaya devam etmektedir. Esari'nin düşünceleri, İslam dünyasında farklı felsefi ve teolojik tartışmaların da temelini oluşturmuştur. Onun mirası, günümüzdeki İslam düşüncesini şekillendirmeye devam etmektedir.